Eindelijk: de luisterkoffer!

- Fototerugblik dankzij de klasfotograaf van dienst ! (KA)

Vandaag begonnen we de dag met een blij weerzien met Hans Luistermans.  Hans en ik waren benieuwd wat de kleuters gisteren allemaal gedaan hadden in de klas. Wij waren immers gisteren niet aanwezig in de klas. Met de foto's die de klasfotografen gisteren genomen hadden merkten we al gauw het nieuwe BC op: "de gelaarsde kat".   De kleuters blikten via deze presentatie fier en vlot terug op de vorige dag. 



Even terugblikken naar gisteren...
(Foto's: Wannes)

 Wannes had gisteren heel wat mooie foto's genomen. Een kleine greep hiervan kan je rechts bewonderen. Wil je alle foto's zien die Wannes nam?  Klik dan hier !

De andere klasfotograaf van gisteren had minder geluk: na één foto te nemen bleken de batterijen plat te zijn. Daarop had ik mij voorzien, tenminste in mijn aanwezigheid.  Joël mocht daarom vandaag meteen zijn taak hervatten... ditmaal met opgeladen batterijen!  Honger naar nog  foto's van Joël als klasfotograaf?  Klik dan hier !
Maar ook Toon was vandaag klasfotograaf van dienst!  Wil je zijn foto's bewonderen? Klik dan hier !


- Zenmoment (KA)

Na het terugblikken hielden we samen een zenmoment.  De kleuters die dit vrijdag met mij gedaan hadden, hebben dit eerst nog een keer toegelicht.  Daarbij werd goed aangebracht steeds de ogen goed te sluiten wanneer we goed willen luisteren.  Ik vond het een hele uitdaging om dit met de hele klas te doen.  Iedereen sloot goed de ogen.  Maar bij aanvang begon een kleuter te hoesten (volgens mij met opzet) en een andere te stampen met de voet.  Hierop heb ik even gereagereerd.  Dit zou ik voortaan vooraf duidelijk als afspraakje aangeven.  Het mooie hieraan was wel dat andere kleuters zich hieraan stoorden door "sst" te zeggen.  Dat wijst toch op een grote concentratie en een hoge betrokkenheid. 

Na het luisteren verwoorden de kleuters de geluiden.  Sommige kleuters hoorden geluiden die ik niet gehoord had.  Sommige kleuters waren al snel klaar met opsommen. Andere hadden duidelijk sterker waargenomen en kwamen tot een grotere opsomming.  Het reflecteren op de geluiden was moeilijk.  Op twee kleuters na werd sterk vastgehouden aan de bron.  De verbeelding kwam daarbij moeilijk op gang.  En toch... was de betrokkenheid er van de eerste tot de laatste minuut!  Misschien groeit het reflecteren nog wel gaandeweg de stage. Immers geraken de kleuters nu meer en meer vertrouwd met gerichter luisteren en wieweet ook wel met het reflecteren.

- Luisterkoffer (BA)


De luisterkoffer lag klaar
(Foto: Toon)

 Vandaag was het zover: eindelijk zouden we met de luisterkoffer aan de slag gaan!  Ik nam er dan ook het groepje bij waarmee ik vrijdag het zenmoment begonnen was.  Ze waren heel enthousiast.  Ik heb deze activiteit zowel voor als na de middag gedaan.  Opmerkelijk was dat bij beide activiteiten er telkens één kleuter ver boven uitsprong wanneer het ging om interpreteren, fantaseren, reflecteren op geluiden.  Zij lokten beslist de andere (of toch zeker een deel ervan) wat uit hun tent!

Ik liet de kleuters eerst gericht luisteren naar de geluiden van de koffer zelf.  Wat wil die koffer ons eigenlijk vertellen? De koffer vormde als het ware een klankkast en versterkte mijn getokkel of gekrab heel mooi (eens te meer omdat de kleuters er met de ogen gesloten met één oor tegen aan lagen).  Ik liet de kleuters verwoorden welk gevoel ze bij het geluid hebben.  Meestal werden zachte geluiden aan een blij gevoel gekoppeld en de hardere geluiden aan een boos of bang gevoel.  In de eerste groep werd sterk verdergegaan op wat een andere kleuter net gezegd had.  Zo hoorde op de duur bijna iedereen zijn oma in een geluid bijvoorbeeld.

Ik liet de kleuters nog even flink wat experimenteren en riep daarna geluidenversterking in: de dictafoontjes!  De kleuters wisten nog heel goed hoe het werkte.  Samen werd beurtelings één van de geluiden versterkt getoond via de booster (tijdens opname).  De kleuters waren enorm onder de indruk.  Ik voelde dat de kleuters los van de bron kwamen en ging nog een stapje verder: uit welk sprookje zou dit geluid kunnen komen?  Frappant vond ik Benita: zij hoorde de vader van Pinokkio hout zagen bij het schurend geluid op de koffer.  Je kon zien dat de andere kleuters die vergelijking knap vonden.  Andere geluiden werden gekoppeld aan: de poort van een paleis, een heks, een sprookjesbos (bomen), ...

Ik merkte bij deze activiteit sterk dat ik mezelf moest inhouden om zelf geluiden voor te stellen met de aanwezige materialen uit de koffer.  Mijn handen jeukten echt.  Ik ben blij dat ik het niet gedaan heb.  De kleuters kwamen soms op geluiden waar ik zelf niet aan dacht.  Zo bijvoorbeeld de kurk. 

In groep één bleven de kleuters lang kloppende geluiden maken.  In de andere groep waren ze al meteen veel inventiever (schuren, combineren van materialen, rollen, wrijven, ...)

- Geluidenwandeling (BA)

Door tijdgebrek probeerde ik bij wijze van experiment de geluidenwandeling met 2 trio's te combineren.  Het lukte wonderwel! Op de (ruime speelplaats) kon ik goed overzicht houden en wist ik me zo nu en dan de groepjes wat te versterken: soms technisch, soms op vlak van ideeën, soms op vlak van uitvoering van de handeling... 

De kleuters kregen de opdracht geluiden te zoeken die voorkomen in het sprookje van "de gelaarsde kat".  Met het reflecteren vanuit de luisterkoffer in het achterhoofd kon ik de kleuters motiveren om geluiden te zoeken die zij zelf maken van voorwerpen op en rond de speelplaats.  Aanvankelijk leken de beide groepen inspiratieloos maar hoe langer hoe meer groeide de ideeën aan.  Het nadeel hierbij was wel dat ze van mekaar soms al eens ideetjes overnamen (omdat ik 2 trio's combineerde).  Anderzijds zat er toch vaak een zekere variant in de uitvoering ervan waardoor dit toch weer een ander geluid opleverde.


Groep 1 tijdens de geluidenwandeling
(Foto's: Joël)

De eerste groep was snel vertrokken op geluidenjacht.  Zij waren immers al zeer vertrouwd met het technische aspect.  Bij de tweede groep heb ik dit nog even opgefrist (vanuit de ervaring die zij hiermee opgedaan hebben tijdens het experimenteren met de luisterkoffer).  Bij de tweede groep heb ik één trio te lang "vrij" gelaten.  Zij waren technisch heel sterk daar waar het andere trio nog wat sturing kon gebruiken.  Dat maakte dat ik later bij het afspelen via de booster merkte dat dit trio voornamelijk zelf (met de eigen stem) geluiden bedacht had voor het sprookje.  Hoewel zij dit heel mooi uitgevoerd hadden was dit echter niet de bedoeling.  In een volgende activiteit zal ik dit beter expliciet vermelden.  Toch heb ik bij het terugblikmoment ook hiervan één geluid getoond.  Immers was de uitvoering zo verzorgd (en gemotiveerd) en was het bovendien een fout die bij mij lag.


Groep 2
(Foto's: Toon)

De kleuters vonden het zeer jammer wanneer ik aangaf de laatste opname te verzorgen.  Bij groep één ben ik niet tot een toonmoment en een reflectie op die geluiden gekomen (wel klassikaal later op de dag).  Bij groep twee kon ik nog wel in BA reflecteren.  We gingen terug naar de fabriek en luisterden (met gesloten ogen) naar de geluiden die ik afspeelde via de booster.  De kleuters lichtten hun geluidsopname toe.  Het andere trio koppelde soms andere scènes of voorwerpen aan de geluiden.  Dat vond ik een interessant gegeven.  De kleuters daarentegen hielden erg vast aan hun interpretatie. Het vroeg tijd om duidelijk te maken dat iedereen vrij is te denken wat hij wil.  Niets is fout.  Alles kan!

Algemeen bedenk ik me dat ik misschien beter een "algemene" geluidenwandeling gepland had. Hiermee bedoel ik: het louter waarnemen van verschillende geluiden en het experimenteren van het maken van verschillende geluiden los van een opdracht. Zo waren de kleuters vast sterker van start gegaan én kwamen ze vast nog op andere geluiden.  Anderzijds hebben ze met de luisterkoffer al veel kunnen experimenteren en was de opdracht een mooie extra uitdaging?
- Terugblikmoment (KA)

Aan het einde van de dag blikten we terug met Hans Luistermans.  Dit deden we aan de hand van de foto's die de klasfotografen genomen hebben.  Iedere keer als er een BA of ZA in beeld kwam werd deze door betrokken kleuters toegelicht.  Dit verliep zeer vlot en spontaan.

Wanneer de foto's van de luisterkoffer en de geluidenwandeling in beeld kwamen liet ik enkele geluiden horen via de booster.  Ik liet bewust geen beeld zien dat bij die geluidsopname hoorde.  (Ik selecteerde daarvoor tijdens de speeltijd een aantal sterk verschillende geluidsopnames door deze nummers te noteren op papier.)  Op die manier meen ik de kleuters te helpen loskomen van de bron.

De kleuters sloten spontaan de ogen bij het beluisteren van de geluidsfragmenten. Dat vond ik knap en heb ik ook zo bevestigd naar hen. Het viel op dat steeds dezelfde kleuters antwoordden op mijn reflecterende vragen.  Het was moeilijk om stillere kleuters te bereiken (uitgezonderd deze die aan de BA's hebben deelgenomen).  Door af te zwakken naar ja/neen-vragen of door het aanreiken van keuzeantwoorden bekwam ik wel enige interactie.

- En verder...

• Ik heb besloten om de knijpers toch aan te passen naar halskettingen. Zie hier het resultaat:
• Ik ondervond problemen bij het openen van de foto's via het geheugenkaartje in de laptop.  De laptop herkent die poort niet meer.  Dat maakt dat ik telkens naar het leraarslokaal dien te gaan om de foto's op mijn USB-stick over te zetten.  Daar verlies ik heel wat tijd mee en bovendien is die computer niet altijd vrij.  Ik hoop de poort terug aan de praat te krijgen.
• Het invoegen van geluidsfragmenten is me vandaag niet gelukt.  Ik hoop hiervoor morgen technische ondersteuning te krijgen.  Wordt vervolgd...
• Ik heb de ZA experimenteren met geluidenkoffer laten vallen omwille van de eerdere aanpassing van het dagschema (zie reflectie van vrijdag)
• De ZA tekenen met Tuxpaint is beneden doorgegaan, maar zonder kleurplaat.  Ik probeer morgen of ik op die computer misschien wel een kleurplaat ingevoegd krijg.  Op hoop van zegen...