Eerste stagedag: Introductie Hans Luistermans en de luister-fabriek !

- Voorstellen Hans Luistermans (KA)
Na het onthaal liet ik de kleuters kennismaken met mijn vriend Hans Luistermans.  De kleuters waren meteen verkocht.  Heerlijk was het om te zien hoe de kleuters merken dat ik de stem van Hans ben enerzijds, maar hoe Hans toch Hans is anderzijds.  Er ontstond al meteen een interessant gesprek: wat heeft Hans op zijn hoofd: is dat een koptelefoon of een hoofdtelefoon?  Een interessante discussie... 

Hans Luistermans, onze nieuwe vriend 

- Introductie klasfotograaf van dienst (KA/ZA)

Hans vertelde hoe hij niet alleen van geluiden houdt, maar evenzeer van beelden (foto's).  Zo introduceerde hij het voorstel om dagelijks met klasfotografen van dienst te werken.  Het voorstel werd met gejuich onthaald.  Er waren meteen kleuters die zich afvroegen of iedereen wel aan de beurt zou komen tijdens mijn aanwezigheid.  Mijn mentor stelde voor om dit systeem verder te zetten tot iedereen aan de beurt geweest is.  Als er een fototoestel ter beschikking van de klas zou komen kan dit zelfs geïnstalleerd worden.

Het systeem van de vuilbakjes blijkt een goed idee te zijn.  (De kentekens gaan van de ene vuilbak naar de andere)  Veel kleuters merkten luidop op dat dit een eerlijke manier is.  Bovendien nam ik de regel van de school over "van blauw naar groen, zo moet je het doen". 

Vuilbakjes als beurtrolsysteem

Het stappenplan lijkt goed te werken.  Ik legde daarbij vooral de nadruk op het tweede en derde stapje: koord om de hals en kenteken fotograferen.  Met het fotograferen van het eigen kenteken probeer ik tegemoet te komen aan de volgende vraag: hoe weet is 's avonds nog wie welke foto's genomen heeft?  Waar Timo meteen dit stapje uitvoerde, moest Kyara hier toch nog aan herinnerd worden.

Ik had op het stappenplan geen visueel stapje voorzien om het fototoestel aan en uit te zetten.  Ik heb dit mondeling toegelicht.  Bij de twee klasfotograferen bleek dit voldoende.  Ik wil nog de volgende stagedag afwachten om te kijken of het toevoegen van deze 2 stapjes toch eerder aangewezen is.

Het stappenplan voor de klasfotograaf van dienst

Timo had de eer en het genoegen als eerste klasfotograaf van de dag te mogen zijn.  Benieuwd naar zijn foto's? Klik dan hier  !  Wil je de foto's zien die Kyara nam?  Klik dan hier !

Bij het bekijken van de foto's kan je echt afleiden waar de interesse van die kleuter naar toe gaat.  Dat was bij de beide fotografen sterk te zien. Dat is een mooi gegeven.  Misschien levert dit wel ingangspoortjes op om risicokleuters te bereiken?  Die vraag wil ik in mijn achterhoofd aanwezig houden. 


- Geluidenspel met gezelschapsspelen + speluitleg 4 op een rij. (KI)

Ik vertelde de kleuters hoe ik deze week met Hans Luistermans verschillende gezelschapsspelen gespeeld heb (net zoals de kleuters in de klas, gezien het BC gezelschapsspelen was).  En Hans zou Hans niet zijn moest hij niet zo genoten hebben van de geluiden die we daarbij hoorden...  Op deze manier introduceerde ik het geluidenspel dat ik meegebracht heb onder de vorm van een powerpointpresentatie met geluiden van (attributen van) gezelschapsspelen.

Het verbaasde me hoe alle kleuters (maar echt ALLE) uiterst geconcentreerd naar de geluiden luisterden.  Hier en daar was er meestal een kleuter die de geluiden kon thuisbrengen (al was dat voor mij niet zozeer het opzet).  Dat vond ik wel knap.  Het reflecteren op de geluiden was maar heel kort.  Hoewel ik een iets langere reflectie voorzien had, meen ik dat dit als kennismaking volstond.  ECHT reflecteren kan toch pas plaatsvinden na het experimenteren en ontdekken van geluiden.

De betrokkenheid van de kleuters was enorm groot.  Het gaf me een echte boost voor de rest van de dag!  De kleuters staan te popelen om met geluiden aan de slag te gaan... net zoals ik!


- Experimenteren met Tuxpaint (BA/ZA)


Benita maakte een mooie tekening
(Foto: Milo)

 Wanneer ik met een groepje kleuters de fabriek aan het inrichten was, liet ik een kleuter kennismaken met Tuxpaint.  Na enkele basisinstructies (uitleg van de belangrijkste tools) liet ik deze kleuter vrij experimenteren.  Regelmatig had de kleuter bijstand nodig om verder te kunnen.  Vooral het opslaan blijkt niet zo gemakkelijk voor hen te zijn.  Ik wil de komende stagedagen nog even afwachten of ik met deze bedenking in de achterhoofd mijn weekschema aanpassen moet.  Ik overweeg om enkel Tuxpaint te plannen wanneer ik zelf in de fabriek aanwezig ben.  Ik wacht nog even af.




Voorbeeldblad om te typen in Tuxpaint
(Foto: Milo)

 Het was mooi om te zien hoe na wisseltijd de kleuters mekaar uitleg gaven. Niet altijd even gestructureerd natuurlijk maar wel correct.  Na de middag mocht een kleuter een "openingsbord" ontwerpen om aan te geven of de fabriek open of gesloten is.  Daartoe liet ik hen (binnen Tuxpaint) de opschriften "open" en "gesloten" overtypen.  Ik had thuis zelf zitten zoeken hoe ik de letters vergroten kon.  Ik had het niet gevonden.  Lune vond dit daarentegen in één oogopslag. Daar was ze terecht fier op.  De tekeningen heb ik thuis afgeprint en zullen als openingsbord gebruikt worden.


Openingsbord gemaakt door Lune in Tuxpaint

Toch nog even opmerken dat ik aanvankelijk het idee had om kleurplaten (m.b.t. het BC) in te voegen in Tuxpaint. Omdat ik echter de laptop van de KHL gebruik, blijk ik niet gemachtigd te zijn om wijzigingen binnen programma's aan te brengen. Wat vind ik dit jammer. Hoe dan ook neem ik dit idee mee voor de latere klaspraktijk!


- Inrichten van de kijk-en luisterfabriek (BA)

De dames die orde en structuur aanbrachten in de fabriek leefden zich goed in in hun rol.  Alles moest perfect zijn.  De mandjes mochten niet te ver naar achter en niet te ver naar voor komen te staan. Maar gingen de andere kleuters daar dan rekening mee houden?  De dames gingen met schaar en tape aan de slag en maakte er als het ware heuse "parkeerplaatsen" van.  De manier waarop zij dit samen aangepakt hebben was echt knap om te zien!

Na het inrichten overliep ik enkele belangrijke afspraken in de kijk-en luisterfabriek.  Ik gaf de kleuters ook de opdracht ieder een afspraak toe te lichten aan de klasgroep in het volgende klassikaal moment.  We hebben dit kort even gerepeteerd. Na de middag hebben de dames één voor één de afspraken aan de klasgroep voorbeeldig uitgelegd.  Juul had echt zenuwen maar straalde dat ze dit gedurfd had.  (Ik verschoot van de impact die deze opdracht bij de kleuters te weeg bracht.) Ik was echt fier op hun "pres(en)tatie"!

Nadien restte ons nog wat tijd om alvast even kennis te maken met de apparatuur.  De dictafoontjes staken hun ogen uit.  Hoewel ik oorspronkelijk niet van plan was hier reeds echt mee te werken, liet ik hen hier toch alvast mee experimenteren nadat ik hen de werking (en bovenal de functie) ervan had uitgelegd.  Dit gaf mij de tijd om even bij Tuxpaint te gaan ondersteunen bij het opslaan.

Later op de dag voegde ik nog een klaslijst toe om aan te duiden wie reeds in de fabriek gewerkt heeft (en met wie ik eventueel nog een stapje verder kan of met wie ik opnieuw kan starten).  Ik verwachtte me aan een keuzeproces na de middag, daar waar dit kennelijk een verderzetting van de activiteiten van de voormiddag bleek.  Ik zal voortaan zelf mijn groepjes kiezen.  Daarbij kan ik rekening houden met de kleuters die in de wachtkamer staan. 

Een volgende bedenking wil ik toch nog formuleren: zijn de knijpers wel handig?  (Elke fabriek-medewerker knijpt deze bij aanvang op zijn kleding) Bij een golfje is dit gemakkelijk, maar bij vele andere kledingstukken niet.  Ik wil dit dinsdag nog even verder observeren.  Mogelijks maak ik er halskettingen van.
 

- Zenmoment + luisterkoffer (BA)

Oorspronkelijk was ik van plan om het zenmoment buiten op het grasplein te laten plaatsvinden.  Dit bleek al gauw geen goed plan omdat een klas buiten aan het turnen was. Dan maar op zoek naar een andere (relatief) stille ruimte: de eetzaal!

Ik stelde de vraag hoe we het beste kunnen luisteren.  De kleuters stelden van alles voor: niet praten, niet bewegen, hand aan oor houden, ... en ja hoor: de ogen sluiten werd ook genoemd!  We besloten op de grond te gaan zitten met gesloten ogen.  Dit hebben ze zeer geconcentreerd gedaan. Na een minuut liet ik hen de ogen openen en vertelden ze beurtelings over de waargenomen geluiden.  Frappant vond ik Joppe en Michiel.  Zij omschreven een geluid (waarvan ze de bron niet kenden) als donderwolken.  Dit is een mooi bewijs hoe je intenser rond geluiden werken kan wanneer de bron niet aangehaald wordt!  De kleuters omschreven eigenlijk het zware geluid van stoelen die een verdieping hoger over de grond schoven.  Andere kleuters herkenden dit geluid wel en omschreven het dan ook gewoon als "stoelen met poten die lawaai maken". Andere waargenomen geluiden: spelende kinderen, koelkast, kast die opengaat, voetstappen (snelle/trage, enkele/veel tegelijk, zware/lichte/hakken van een juf, ...), onze jassen, onze schoenen, onze "adem" (!!), het fototoestel van de klasfotograaf van dienst, ...



Iedereen luisterde uiterst geconcentreerd... met gesloten ogen!
(Foto: Kyara)

De waargenomen geluiden werden getekend op een groot vel papier. Ik noteerde er het waargenomen geluid bij. Benita had het idee om met de voet op de tekening te gaan staan om zo de voetstappen weer te geven (zware voetstappen door mij en die van leerlingen door hen).  Daarna werd de tekening in de fabriek omhoog gehangen.  

De kleuters tekenden en ik maakte notities.
(Foto: Kyara)

Achteraf merkte ik dat er enkele vernoemde geluiden niet getekend werden.  Bij een volgend zenmoment ga ik meteen de geluiden noteren op het blad en hen er dan een tekening laten bijmaken.

Onze geluidentekening

Door tijdgebrek (verkeerde inschatting van de timing in het laatste dagdeel op vrijdag) kon de geluidenkoffer niet meer aan bod komen. De kleuters leken ontgoocheld maar ik wist de ontgoocheling om te buigen naar een hunkering naar dinsdag waar de koffer eindelijk zal open gaan.  In het terugblikmoment ging ik even op die hunker in: "iedereen wil maar weten WAT er in de koffer zit, maar het is een LUISTERkoffer, dus moeten we niet nieuwsgierig zijn naar wat er in zit, maar naar wat we zouden kunnen horen... !"  Het mysterie groeide alleen nog maar aan.  Zalig! 

Omdat ik een groot deel van deze activiteit niet hebben kunnen uitvoeren zal ik dinsdag deze activiteit hernemen en één van de twee geluidenwandelingen laten vallen.

De luisterkoffer ... een waar mysterie!

- Terugblik (KA)

De terugblik was kort (alweer omwille van het tijdgebrek).  Ik liet de kleuters reageren op een diavoorstelling (via de laptop) van de foto's die de klasfotografen van dienst genomen hebben.  Bij sommige foto's bleven we even hangen en liet ik de betrokken kleuters toelichten wat zij gedaan hadden (zeker ook de activiteiten door mijn mentor).  De kleuters van het zenmoment lichtten de foto's en de geluidentekening toe. Er was veel aandacht voor dit toonmoment.  Ik ben wel benieuwd of dit zo zal blijven. Misschien zal ik hierin toch ook wat variatie moeten voorzien op termijn.

Tot slot zei Hans Luistermans dat hij en ik er maandag niet kunnen bij zijn, maar dat het misschien wel een leuk idee is mocht de klasfotograaf van dienst toch zou blijven doorlopen. Op die manier kan hij dinsdag zien wat zij maandag allemaal gedaan hebben in de klas.  De kleuters reageerden enthousiast!  Ik ben echt benieuwd of ze mijn twee belangrijke stapjes zullen in acht nemen.